Duży przetarg na obsługę połączeń dalekobieżnych w Czechach

Czechy uchodzą w debacie publicznej w Polsce za modelowy przykład udanej liberalizacji rynku kolejowych przewozów pasażerskich. Choć najczęściej kojarzona jest ona z komercyjnymi połączeniami realizowanymi przez RegioJet i LEO Express na najbardziej obleganych relacjach, wydaje się, że największe znaczenie dla rynku ma organizowanie przez Ministerstwo Transportu przetargów na realizację połączeń na wybranych pakietach linii systemu dotowanych przewozów dalekobieżnych. Oprócz państwowych Českých drah szereg umów PSC (ang. Public Service Contract) w ramach owego systemu realizują ARRIVA vlaky, GW Train Regio oraz RegioJet.

Na początku roku czeski resort transportu ogłosił postępowanie przetargowe dotyczące obsługi pięciu linii w północnej i północno-zachodniej części kraju. Mowa o liniach R14A Pardubice – Liberec, R14B Liberec – Ústí nad Labem, R21 Praga – Turnov – Tanvald, R22 Kolín – Mladá Boleslav – Česká Lípa – Rumburk oraz nowej linii R24 Praga – Mladá Boleslav – Česká Lípa – Rumburk. Szacunkową wartość zamówienia określono na 15,146 mld CZK, zaś łączna praca eksploatacyjna w ramach pakietu podstawowego wyniesie ok. 4,5 miliona pociągokilometrów. Zamówienie przewiduje także opcjonalne uruchomienie linii R29 Kolín – Liberec, o ile zmodernizowany zostanie ciąg Mladá Boleslav – Turnov – Liberec. Przewozy mają być realizowane przez okres 15 lat, począwszy od rozkładu jazdy 2029/2030.

Będą nowe jednostki spalinowo-elektryczne lub bateryjne. Newag w grze?

Obecnie przewozy na liniach R14A/R14B, R21 i R22 realizuje spółka ARRIVA vlaky, która wykorzystuje w tym celu niemieckie używane dwuczłonowe spalinowe zespoły trakcyjne serii 628, w Czechach oznaczone po modernizacji jako seria 845. Ogłoszony przetarg zakłada natomiast obsługę wszystkich relacji nowym taborem, przy czym zamawiający dopuszcza zarówno użycie jednostek dwutrakcyjnych spalinowo-elektrycznych, jak i elektrycznych zespołów trakcyjnych wyposażonych w akumulatory. Będą to pojazdy dwusystemowe, dostosowane do systemów zasilania 3 kV DC oraz 25 kV AC 50 Hz. W przypadku jazdy pod siecią trakcyjną mają dysponować prędkością eksploatacyjną co najmniej 160 km/h, natomiast w przypadku obsługi odcinków niezelektryfikowanych – 120 km/h.

Pojazdy zapewnią co najmniej 180 miejsc siedzących, za wyjątkiem pojazdów obsługujących linię R22, gdzie wymaganych jest 120 foteli. Przewoźnik będzie musiał jednocześnie zapewnić możliwość regularnego wzmacniania części połączeń o nawet 360 miejsc siedzących. W przetargu określono także moc pojazdów (9 kW na tonę pod siecią trakcyjną i 7 kW na tonę na odcinkach niezelektryfikowanych), a to z uwagi na fakt, iż znaczna część odcinków przewidzianych do obsługi w ramach planowanego kontraktu odcinków jest dość stroma. Warto dodać, że wspomniane spalinowe jednostki serii 845 mają moc na poziomie 6 kW na tonę.

Jak czytamy na portalu zdopravy.cz, Ministerstwo Transportu przeprowadziło wcześniej analizę rynku, mającą na celu weryfikację, czy producenci są gotowi dostarczyć odpowiednią ilość takich pojazdów w odpowiednim czasie. Gotowość do realizacji zadania zadeklarowało czterech producentów – Newag, Siemens, Stadler Rail oraz Škoda Group. Zainteresowanie nowosądeckiego potentata na polskim rynku elektrycznych zespołów trakcyjnych jest pewną niespodzianką, ponieważ do tej pory nie realizował on kontraktów eksportowych w tym obszarze oprócz relatywnie niewielkiej umowy na rynku włoskim. Zastanawia natomiast brak Pesy Bydgoszcz, od lat wysoce aktywnej w Czechach.

Plusy dodatnie i plusy ujemne

Największymi beneficjentami nowej umowy PSC będą mieszkańcy Mladé Boleslavi, którzy dzięki uruchomieniu linii R24 będą mieli do dyspozycji połączenia dalekobieżne do Pragi w takcie godzinnym. Dziś pociągi linii R21 na tej relacji kursują w cyklu 120-minutowym. Należy jednocześnie zastrzec, że na linii R24 do Rumburka dotrą “tylko” 4 pary połączeń na dobę – pozostałe zakończą bieg w České Lípě lub Novém Boru. Jak informuje portal zdopravy.cz, założenia przewidzianej w przetargu koncepcji eksploatacyjnej są niekorzystne dla mieszkańców Liberca, ponieważ odjazdy w kierunku Pardubic będą się odbywać w godzinach nieparzystych, a pierwszy z nich ok. 5:00, co utrudni dotarcie do Brna, czy Ostrawy przed godziną 10:00.

Warto dodać, że w przypadku relacji R21 i R24 połączenia na fragmencie łączącym Pragę i Mladou Boleslaví będą mogły być docelowo realizowane nową trasą przez Lysou nad Labem. Ma ona stanowić fragment szybkiego połączenia Pragi z Libercem. O szczegółach tej koncepcji pisaliśmy na łamach “Rynku Infrastruktury” w 2023 roku w czerwcu. Przypomnijmy, że Lysá nad Labem zostałaby “wpięta” w relację Praga – Mladá Boleslav dzięki budowie dwóch nowych łącznic, określanych jako Všejanská spojka i Bezděčínská spojka. Pierwsza z nich zapewni połączenie Milovic nieopodal Lysé nad Labem z Čachovicemi na linii kolejowej z Nymburka do Mladé Boleslavi. Z kolei druga spowoduje zmianę przebiegu w Mladé Boleslav, dzięki czemu w przebieg zostanie “wpięty” przystanek osobowy Mladá Boleslav město położony w rejonie centrum (dziś obsługiwany dworzec główny jest zlokalizowany dość peryferyjnie).

10 kryteriów oceny ofert

Ministerstwo Transportu czeka na oferty do połowy kwietnia. Przewidziano aż 10 kryteriów ich oceny, przy czym zdecydowana większość z nich wiąże się z parametrami cenowymi kontraktu – łączna waga 3 kryteriów jakościowych wynosi zaledwie 5%. Co ciekawe, jeśli wybrany w przetargu operator za 15 lat nie uzyska kolejnego kontraktu na realizację przewozów, państwo zagwarantuje transfer pojazdów na rzecz innego przewoźnika. Warto dodać, że pierwotnie realizacja obowiązującego kontraktu z ARRIVA vlaky miała zakończyć się w grudniu 2027 roku, jednak w ubiegłym roku we wrześniu Ministerstwo Transportu podpisało z przewoźnikiem aneks, na mocy którego będzie on obsługiwać połączenia 2 lata dłużej i jednocześnie zamontuje klimatyzację w pojazdach.